เรื่องราวของ แม่นาคพระโขนง ถือเป็นตำนานความรักที่ถูกนำมาถ่ายทอดเป็นภาพยนตร์ในหลากหลายรูปแบบ หลากหลายครั้ง และต่างยุคต่างสมัย ว่ากันว่าแม่นาคพระโขนงเป็นเรื่องจริงที่เกิดขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 4 ความรักของคู่ผัวเมียคู่หนึ่ง ที่ผัวต้องไปรับชาติชาติปล่อยให้เมียซึ่งเป็นหญิงสาวท้องแก่ใกล้คลอดอยู่บ้านคนเดียว เธอเจ็บท้องคลอดและตายทั้งกลมในที่สุด แต่ด้วยความรักที่มีต่อผัว วิญญาณจึงยังไม่ไปไหน เฝ้ารอคอยอยู่ที่บ้านพร้อมลูกน้อย จากปากต่อปากกลายเป็นตำนานความรักที่ซึ้งตรึงใจและหลอนไปในเวลาเดียวกัน
ในภายหลังวงการบันเทิงได้นำเรื่องราวความรักความผูกพันของแม่นาค มาถ่ายทอดเป็นละครร้อง ละครโทรทัศน์ ละครวิทยุ รวมถึงภาพยนตร์ ซึ่งครั้งแรกที่แม่นาคถูกถ่ายทอดออกมาภาพยนตร์นั้น คือปี 2479 ใช้ชื่อว่า นางนาคพระโขนง นานมากจนไม่มีข้อมูลของนักแสดงนำให้คนรุ่นหลังได้รับรู้ แต่เป็นผลงานการกำกับของ หม่อมราชวงศ์อนุศักดิ์ หัสดินทร์ ต่อมาใน ปี 2493 เรื่องราวความรักและความเฮี้ยนของนางนาค ถูกหยิบมาถ่ายทอดอีกครั้งในภาพยนตร์ชื่อ ลูกนางนาค หรือ ลูกนางนาคพระโขนง ซึ่งก็ไม่มีข้อมูลนักแสดงนำอีกเช่นเคย เวลาผ่านไปถึง ปี 2495 และ 2498 นางนาคพระโขนง กลับมาเป็นภาพยนตร์อีกครั้ง และยังคงไม่มีข้อมูลนักแสดงนำ
จนมาถึง ปี 2502 แม่นาคพระโขนง ถูกนำกลับมาทำเป็นภาพยนตร์ ซึ่งครั้งนี้มีหลักฐานที่แน่ชัดถึงนักแสดงนำ โดย สุรสิทธิ์ สัตยวงษ์ และ ปรียา รุ่งเรือง พระเอกนางเอกสุดฮอตในยุคนั้นเป็นนักแสดงนำ ผ่านไปเพียงหนึ่งปี ใน พ.ศ. 2503 เรื่องราวความรักของนางนาคมีการสร้างเป็นภาพยนตร์อีกครั้งในชื่อ แม่นาคคืนชีพ นำแสดงโดย อดุลย์ ดุลยรัตน์ และ วิไลวรรณ วัฒนพาณิช ต่อมาใน ปี 2505 เสน่ห์ศิลป์ภาพยนตร์ ก็จับคู่ขวัญคู่เดิมอย่าง สุรสิทธิ์ – ปรียา โคจรมารับบทนางนาคและนายมากอีกครั้งใน วิญญาณรักแม่นาคพระโขนง ก่อนจะเว้นช่วงไปนานถึง 6 ปี จน พ.ศ. 2511 เสน่ห์ศิลป์ภาพยนตร์ โดยการกำกับของ เสน่ห์ โกมารชุน ได้สร้าง แม่นาคคนองรัก ขึ้นมาอีก และจับเอา ปรียา รุ่งเรือง มาฟาดฟันบทบาทกับ ชุมพร เทพพิทักษ์ และ ฤทธิ์ ลือชา
ในปี 2513 ละโว้ภาพยนตร์ ได้ตีความและดัดแปลงตำนานรักแห่งท้องทุ่งพระโขนงในรูปแบบคอมเมดี้ใช้ชื่อว่า แม่นาคพระนคร กำกับโดย ม.ล.สร้อยระย้า ยุคล นำแสดงโดยพระเอกสุดฮอตในยุคนั้นอย่าง มิตร ชัยบัญชา และ อรัญญา นามวงศ์ ปี 2516 ศิลปสยามภาพยนตร์ ก็ได้สร้างตำนานรักของนางนาคและพ่อมากในชื่อ แม่นาคพระโขนง นำแสดงโดย ยอดชาย เมฆสุวรรณ กับ สุภัค ลิขิตกุล และเพิ่มภาพยนตร์ 35 ม.ม. ซูเปอร์ซีเนมาสโคปอย่าง แม่นาคอาละวาด ออกมาในปีเดียวกันด้วย ได้พระนางคู่เดิม และกำกับการแสดงโดย สุริยน ดวงทองดี
ปี 2518 โกอินเตอร์ขึ้นมาหน่อยกับ แม่นาคอเมริกา ที่ได้ ลิซ่า ฟาริงเจอร์ มาร่วมแสดง ดัดแปลงเนื้อเรื่องจาก แม่นาค เป็นเรื่องราวของแหม่มสาวผู้ตกลงปลงใจกับทหารหนุ่มชาวไทย ซึ่งแสดงโดย กรุง ศรีวิไล ร่วมด้วย เปียทิพย์ คุ้มวงศ์ , มาลี เวชประเสริฐ และ สีเทา กำกับการแสดงโดย เล็ก กิติพราภรณ์ ใช้เงินลงทุนไปกว่า 2 ล้านบาทในสมัยนั้น และผ่านไปอีกหนึ่งปี พ.ศ. 2519 เมืองทองภาพยนต์ ก็ได้ปลุกตำนานรักแม่นาคอีกครั้ง กลายเป็นหนังหึงหวงระหว่างคนกับผี โด่งดังถึงไกลโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น ใช้ชื่อว่า แม่นาคบุกโตเกียว นำแสดงโดย อุเทน บุญยงค์ , ภาวนา ชนะจิต และ อรสา พรหมประทาน
ในปี พ.ศ. 2521 บริษัท 77 โกมารชุนภาพยนตร์ สร้าง แม่นาคพระโขนง ด้วยการกำกับของ เสนีย์ เป้าประดิษฐ์ โดยได้นางเอกคนเดิม ปรียา รุ่งเรือง ประกบคู่ สมบัติ เมทะนี ร่วมด้วย เนาวรัตน์ ยุกตะนันท์ ส่วนปี 2528 แค่ชื่อเรื่องก็เดาได้ไม่ยากว่าเน้นความฮากับ นางนาค ภาคพิสดาร การันตีความฮาโดย โน้ต เชิญยิ้ม และ สีดา พัวพิมล ต่อมา ปี 2530 เริ่มนำนักแสดงตลกเข้ามาร่วมสร้างสีสันให้ความน่ากลัวลดน้อยลง แต่ยังคงกลิ่นไอตำนานรักอมตะไว้เหมือนเดิม ใช้ชื่อตามปีที่ฉายคือ แม่นาค 30 โน้ต เชิญยิ้ม , สีดา สุทธิรักษ์ , ยอด นครนายก , ท้วม ทรนง , เด๋อ ดอกสะเดา , เหี่ยวฟ้า ร่วมละเลงแอคติ้ง
ก่อนหน้านี้ภาพยนตร์ตำนานรักของแม่นาคถูกตีความไว้หลากหลากรูปแบบ แต่ใน ปี 2533 ดูเหมือนตำนานของ นางนาค กับ พ่อมาก จะกลับมาในรูปแบบหลอนและเฮี้ยนอีกครั้ง โดยใช้ชื่อว่า แม่นาคคืนชีพ ได้พระนางอย่าง ลิขิต เอกมงคล และ ชุดาภา จันทร์เขตต์ แสดงนำ ต่อมาปี 2535 ช่วงนั้นภาพยนตร์เรื่อง บ้านผีปอบ กำลังมาแรง ค่ายหนังจึงนำผีในตำนานโคจรมาปะทะกันกับ แม่นาคเจอผีปอบ เน้นความฮาเป็นหลัก นำแสดงโดย ตรีรัก รักการดี , ณัฐนี สิทธิสมาน ใน ปี 2537 จอนนี่ แมคนั่ม ทีม นำเอา แม่นาคพระโขนง กลับมาทำซ้ำโดยการกำกับของ เสน่ห์ โกมารชุน ซึ่งครั้งนี้ได้สาวฮอตในยุคนั้นอย่าง ดาริน กรสกุล และ รอน บรรจงสร้าง พระเอกหน้าหยกร่วมถ่ายทอดตำนานรัก
ทิ้งช่วงผ่านไปนานถึง 5 ปี ใน พ.ศ. 2542 ไท เอ็นเตอร์เทนเมนต์ ได้ตีแผ่เรื่องราวความรักของแม่นาคกับพ่อมากอีกครั้ง โดยใช้ชื่อสั้นๆ ง่ายๆ ว่า นางนาก นำแสดงโดย ทราย เจริญปุระ และ เมฆ วินัย ไกรบุตร ผลงานการกำกับของ อุ๋ย นนทรีย์ นิมิบุตร เขียนบทโดย วิศิษฏ์ ศาสนเที่ยง ถือเป็นภาพยนตร์ที่ประสบความสำเร็จอย่างมากมาย ทั้งในด้านรายได้และรางวัล เป็นภาพยนตร์ไทยที่สามารถทำเงินได้กว่า 150 ล้านบาท ทำลายสถิติของ Titanic ภาพยนตร์ฮอลลีวู้ดฟอร์มยักษ์ที่เข้าฉายก่อนหน้านั้นด้วย
ปี 2551 สหมงคลฟิล์ม ผุดไอเดียเจ๋งๆ ทำตำนานรักอมตะของนางนาคในรูปแบบของภาพยนตร์แอนิเมชั่นในชื่อ นาค เป็นภาพยนตร์การ์ตูนไทย กำกับโดย ณัฐทพงศ์ รัตนโชคสิริกูล ให้เสียงโดย ศศิกานต์ อภิชาตวรศิลป์ , หม่ำ จ๊กมก , นุ้ย เชิญยิ้ม ต่อมา ปี 2555 แม่นาค 3D ได้ถูกนำมาสร้างเป็นภาพยนตร์ 3 มิติเรื่องแรก สาวทรงโต ตั๊ก บงกช ร่วมสร้างความหลอนและเซ็กซี่ทะลุจอประกบคู่ เอก รังสิโรจน์ เป็นแม่นาคอีกหนึ่งเวอร์ชั่นที่ได้รับความนิยมค่อนข้างสูง
พี่มากพระโขนง คือภาพยนตร์ไทยที่เข้าฉายในปี 2556 แนวโรแมนติก – สยองขวัญ – ตลก ซึ่งดัดแปลงเนื้อเรื่องจากแม่นากพระโขนง ผีพื้นบ้านไทย ร่วมเขียนบทและกำกับโดย บรรจง ปิสัญธนะกุล นำแสดงโดย มาริโอ้ เมาเร่อ ,ใหม่ ดาวิกา พร้อมด้วยแก๊งหนุ่มฮาอย่าง ฟรอยด์ ณัฏฐพงษ์ , เผือก พงศธร เวอร์ชั่นนี้ถือว่าประสบความสำเร็จอย่างล้นหลาม เป็นภาพยนตร์ไทยที่ทำเงินสูงสุดในประเทศ ส่งให้ มาริโอ้ – ใหม่ กลายเป็นพระนางพันล้านในชั่วพริบตา
ยังไม่จบเท่านั้นเพราะ ปี 2557 พระนครฟิล์ม จัดทำภาพยนตร์ไทย 3 มิติ แนวสยองขวัญ – คอมเมดี้ ในชื่อเรื่อง ม.6/5 ปากหมาท้าแม่นาค กำกับโดย พชร์ อภิรุจ ที่นำเอานักแสดงวัยรุ่นมาร่วมละเลงแอคติ้งอย่างคับคั่ง ซึ่งสาวร่างเล็กแต่เซ็กซี่อย่าง กิ๊ฟซี่ วนิดา มารับบทเป็นแม่นาค และล่าสุด ไท เอ็นเตอร์เทนเมนท์ จับมือ โมโนฟิล์ม พร้อมฉายรอบพิเศษ ครบรอบ 20 ปี ภาพยนตร์เรื่อง นางนาก เวอร์ชั่น เมฆ วินัย – ทราย เจริญปุระ ระหว่างวันที่ 25-31 ก.ค. 2562 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ผู้ที่เคยชื่นชอบภาพยนตร์ได้ร่วมระลึกถึงเส้นทางการก้าวขึ้นสู่ทำเนียบภาพยนตร์เรื่องแรกที่ทำรายได้กว่า 150 ล้านบาท ใครเป็นแฟนพันธุ์แท้ตำนานผีตายทั้งกลม ไม่ควรพลาดความพิเศษครั้งนี้
ขอบคุณภาพโปสเตอร์หนังจาก Thai Movie Posters
