“การแพ้อาหาร” เป็นปฏิกิริยาที่ผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันต่ออาหารบางชนิด ร่างกายจะเข้าใจผิดว่าอาหารนั้นเป็นอันตราย ส่งผลให้เกิดปฏิกิริยาต่าง ๆ ขึ้น บทความนี้จะพาทุกคนมารู้จักกับการตรวจภูมิแพ้อาหาร เพื่อการรับมือที่ทันท่วงที
อาการของการแพ้อาหาร
อาการแพ้อาหารสามารถปรากฏได้ทันทีหลังรับประทานอาหาร หรืออาจใช้เวลาหลายชั่วโมง
- อาการที่พบบ่อย ได้แก่
- อาการทางผิวหนัง: ผื่นคัน ลมพิษ บวม
- อาการทางระบบทางเดินหายใจ: หายใจลำบาก หายใจเสียงหวีด
- อาการทางระบบทางเดินอาหาร: คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย
- อาการอื่น ๆ: ปวดศีรษะ วิงเวียนศีรษะ
- ในบางรายอาจเกิดอาการรุนแรงที่เรียกว่า ภาวะช็อกจากการแพ้อาหาร ซึ่งอาจเป็นอันตรายถึงชีวิต
สาเหตุของการแพ้อาหาร
- เกิดจากระบบภูมิคุ้มกันเข้าใจผิดว่าโปรตีนในอาหารบางชนิดเป็นอันตราย
- อาหารที่พบบ่อยว่าทำให้เกิดอาการแพ้ ได้แก่
- นมวัว: พบได้บ่อยในทารกและเด็กเล็ก
- ไข่: ไข่แดง ไข่ขาว
- ถั่วเหลือง: พบได้ในผลิตภัณฑ์จากถั่วเหลือง เช่น เต้าหู้ ซีอิ๊วขาว
- อาหารทะเล: กุ้ง ปลา หอย
- ธัญพืช: ข้าวสาลี ข้าวโพด
การวินิจฉัยการแพ้อาหาร
- แพทย์จะวินิจฉัยโดยพิจารณาจาก ประวัติการแพ้ อาการที่เกิดขึ้น และการตรวจภูมิแพ้อาหาร
- การตรวจภูมิแพ้อาหาร มีหลายวิธี
- การทดสอบเลือด: เป็นการตรวจหาแอนติบอดีต่ออาหารในเลือด เหมาะสำหรับผู้ที่มีอาการแพ้รุนแรง
- การทดสอบผิว: เป็นการทดสอบโดยเข็มเจาะผิวและหยดสารสกัดจากอาหาร เหมาะสำหรับผู้ที่มีอาการแพ้ไม่รุนแรง
- การทดสอบการท้าทายด้วยอาหาร: เป็นการทดสอบโดยให้ผู้ป่วยรับประทานอาหารที่สงสัยว่าแพ้ เหมาะสำหรับผู้ที่มีอาการแพ้ไม่ชัดเจน
ประโยชน์ของการตรวจภูมิแพ้อาหาร
- ช่วยให้ทราบสาเหตุที่แท้จริงของอาการแพ้
- ช่วยให้หลีกเลี่ยงอาหารที่แพ้ได้อย่างถูกต้อง
- ช่วยป้องกันอาการแพ้รุนแรง
- ช่วยให้วางแผนการรับประทานอาหารได้อย่างปลอดภัย
- ช่วยให้คุณภาพชีวิตดีขึ้น
การเตรียมตัวก่อนการตรวจภูมิแพ้อาหาร
- แจ้งแพทย์เกี่ยวกับยาที่ทาน
- งดการทานยาบางชนิดก่อนการตรวจ
- แจ้งแพทย์เกี่ยวกับอาหารที่สงสัยว่าแพ้
- เตรียมตัวเผื่อกรณีฉุกเฉิน เช่น พกยาแก้แพ้
การดูแลตัวเองหลังการตรวจภูมิแพ้อาหาร
- หลีกเลี่ยงอาหารที่แพ้
- พกยาฉุกเฉินติดตัว
- แจ้งผู้อื่นทราบเกี่ยวกับการแพ้อาหาร
- สวมสร้อยคอหรือกำไลที่ระบุว่าแพ้อาหาร
- เรียนรู้วิธีใช้ยาฉุกเฉิน
- ปรึกษาแพทย์หากมีข้อสงสัย
ตัวอย่างสถานการณ์ที่ควรไปตรวจภูมิแพ้อาหาร
- มีอาการแพ้หลังทานอาหาร เช่น ผื่นคัน บวม หายใจลำบาก
- มีอาการแพ้อาหารบ่อยครั้ง
- มีบุคคลในครอบครัวที่มีอาการแพ้อาหาร
- เคยมีประวัติแพ้อาหารในวัยเด็ก แต่ไม่แน่ใจว่าหายหรือไม่
- ต้องการทราบสาเหตุของอาการเรื้อรัง เช่น ปวดท้อง ท้องเสีย ปวดศีรษะ
- ต้องการวางแผนการรับประทานอาหารสำหรับเด็กเล็ก
การตรวจภูมิแพ้อาหาร เป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพในการวินิจฉัยและรักษาอาการแพ้อาหาร หากสงสัยว่าตนเองหรือบุคคลใกล้ชิดอาจมีอาการแพ้อาหาร ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาที่ถูกต้อง